Augustus Factchecks in de kijker
BENEDMO zorgt voor een doorlopende inbreng van factchecks afkomstig van diverse partners. Deze factchecks worden gebundeld in een maandelijks overzicht.
Voor meer factchecks en uitleg kan je terecht bij de factcheck-partners van BENEDMO: Knack, VRT NWS, Nieuwscheckers en Factcheck.Vlaanderen. Contacteer ons via [email protected]
Statistieken over overlijdens in Engeland uit context gehaald
Door Factcheck.Vlaanderen
Verschillende blogsites kopten dat in Engeland ‘1 op de 246 mensen binnen de 60 dagen stierf na toediening van een coronavaccin’. De claim is gebaseerd op echte cijfers van het Britse statistiekbureau, maar mist context. Het overgrote deel van overleden mensen was namelijk ouder dan 70. De statistieken tonen gewoon alle vastgestelde overlijdens. Er is geen verband met vaccins: het sterftecijfer ligt net lager bij gevaccineerden.
Geen sprake van ‘stamcelmoorden’ op baby’s in Oekraïne, wel vermoeden van illegale adoptie
Door Factcheck.Vlaanderen
Op sociale media gaat een screenshot van een oud artikel van de BBC rond. Daarin staat dat “bewijzen van BBC suggereren dat in Oekraïne gezonde pasgeborenen worden gedood om de internationale stamcellenmarkt te bevoorraden”. Het artikel is echt, maar levert geen bewijs voor de stelling. Wel wijst internationaal onderzoek erop dat in Oekraïne vroeger pasgeborenen werden weggehaald bij hun ouders voor illegale adoptie in het Westen. Maar dat is een ander verhaal.
Pfizer-document toont geen miskraamrisico na vaccinatie
Door Nieuwscheckers
Een virale tweet verwijst naar een schokkende claim op de website van Naomi Wolf: daaruit zou blijken dat tijdens een trial met het covid19-vaccin 44 procent van zwangere vrouwen een miskraam kreeg. De percentages in het artikel zijn door dubbeltelling echter te hoog, en er ontbreekt een eerlijke vergelijking met het natuurlijke risico op een miskraam. Ander onderzoek laat zien dat vaccinatie het risico op complicaties van een covid19-infectie juist sterk verlaagt.
Video van olietrucks bewijst niet dat VS olie roven uit Syrië
Door Nieuwscheckers
Op sociale media wordt een korrelige video gedeeld van luchtopnamen van een lange rij met tientallen stilstaande olietrucks. Commentaar erbij suggereert dat Amerikaanse leger olie steelt van het Syrische volk. Die duiding klopt niet. De video is inderdaad gemaakt in Syrië, maar toont vrachtwagens in een rij voor een checkpoint, waar weging en controle plaatsvinden. Het bestuur in de autonome regio gebruikt trucks om ruwe olie te verhandelen; de opbrengst gaat naar de lokale strijdkrachten.
Valse tweet van Tinne Van der Straeten circuleert opnieuw
Door Knack
Volgens berichten van Nederlandse socialemediagebruikers zou de Belgische minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) hebben gezegd dat je je energiefactuur kunt halveren door ze halfmaandelijks te betalen. Dat heeft de minister nooit gezegd. Aan de oorsprong van het gerucht ligt een als grap bedoelde tweet die sommigen voor waar aannamen, en die nu opnieuw de ronde doet, onder meer in Nederland.
Geen bewijs dat Oekraïne graandepots in de Donbas in brand heeft gestoken
Door Knack
Volgens de Russisch-Spaanse influencer Liu Sivaya zouden Oekraïense strijdkrachten in de Donbas graanopslagplaatsen in brand hebben gestoken. Daarvoor bestaat geen bewijs. Er zijn daarentegen wel aanwijzingen dat Russische troepen verantwoordelijk zouden zijn voor het verbrande graan. Volgens verschillende nieuwsbronnen voerden zij op 9 april een aanval uit op de locatie die we zien in het filmpje van Sivaya, die zelf geen bewijzen aandraagt voor haar bewering dat Oekraïne achter de aanval zou zitten.
Neen, de verkeersborden op de Krim zijn niet gehackt door Oekraïners, nepfoto gaat wel viraal
Door VRT NWS
“Welkom in Oekraïne”. Die boodschap zou verschenen zijn op een elektronisch snelwegbord bij het binnenrijden van het schiereiland de Krim, dat sinds 2014 door Rusland is bezet. De voorbije dagen ging op sociale media een foto viraal waarop zo’n bord te zien was. Een actie van “Oekraïense hackers”, zo klonk het meestal. Maar in werkelijkheid gaat het om een gefotoshopt beeld.
Neen, deze beelden tonen niet aan dat bosbranden door helikopters worden aangestoken
Door VRT NWS
Op Twitter en Facebook gaan filmpjes rond van helikopters die met een soort vlammenwerper bossen in Spanje in brand zouden zetten. De beelden moeten aantonen dat de bosbranden opzettelijk zijn aangestoken. Maar dat klopt niet. Het gaat om helitorching, een preventietechniek om bosbranden juist in te dijken. De beelden komen bovendien niet uit Spanje, maar uit Canada en de Verenigde Staten.