Hoe versterk je de effectiviteit van factchecks? Vijf wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen
Door: Michael Hameleers en Marina Tulin
Desinformatie is een belangrijke bedreiging voor de democratie. Fact-checks kunnen in
het algemeen beschouwd worden als een effectieve manier om desinformatie te
ontkrachten en meer weerbaarheid onder burgers te stimuleren. Desondanks stuiten
fact-checks vaak op weerstand van burgers die het meest vatbaar voor desinformatie zijn.
Om de effectiviteit van fact-checks te versterken en mogelijke weerstand te overbruggen,
stellen wij vijf specifieke suggesties voor. Deze suggesties zijn gefundeerd in bestaand
empirisch onderzoek, en trachten tezamen bij te dragen aan het versterken van de
weerbaarheid tegen desinformatie. Deze tips kunnen als volgt worden samengevat:
1. Gebruik een format, stijl en titel die weerstand kan overbruggen.
2. Gebruik een heldere argumentatie die de foutieve claims niet herhaalt maar feiten
benadrukt.
3. Behoud en versterk het vertrouwen in betrouwbare informatie.
4. Geef tips en tricks die helpen bij het navigeren van de mediaomgeving.
5. Stimuleer een kritische maar niet wantrouwende houding onder burgers.
Deze tips worden nader toegelicht in dit paper. Alhoewel deze suggesties gebaseerd zijn
op bestaand onderzoek, is er meer empirisch bewijs nodig voor de effectiviteit van de
verschillende strategieën in de media-omgeving.