Januari Factchecks
BENEDMO zorgt voor een doorlopende inbreng van factchecks afkomstig van diverse partners. Deze factchecks worden gebundeld in een maandelijks overzicht.
Voor meer factchecks en uitleg kan je terecht bij de factcheck-partners van BENEDMO: Knack, VRT NWS, Nieuwscheckers, Pointer en Factcheck.Vlaanderen. Contacteer ons via [email protected]
Gezondheidsorganisatie Patient UK maakt Nederlanders reusachtig groot
Door Nieuwscheckers
In een misleidende infographic over de gemiddelde lengte van volwassen mannen zijn Nederlanders reuzen en Indonesiërs dwergen. We laten in een paar stappen zien wat er fout ging en hoe je dat kunt corrigeren.
Champagne is geen levenselixer
Door Nieuwscheckers
Volgens magazine Vriendin is champagne goed voor je hersenen, hart, huid, haar en seksleven. En hoewel onderzoek wijst op mogelijk positieve effecten van sommige ingrediënten in bubbelwijn, is dat geen reden om de kurk te laten knallen voor je gezondheid. De bewijzen hiervoor zijn vaak twijfelachtig en bovendien verhoogt alcoholconsumptie het risico op kanker en hart- en vaatziekten.
Een op tien vrouwen ooit geconfronteerd met zwangerschapsverliesEen op tien vrouwen ooit geconfronteerd met zwangerschapsverlies
Door Factcheck.Vlaanderen
In een vraag aan Vlaams minister Hilde Crevits (cd&v) stelde een partijgenoot dat “bijna één op de zes vrouwen tijdens de zwangerschap geconfronteerd wordt met zwangerschapsverlies”. Een exact cijfer is hierover niet bekend, maar uit een recent rapport van The Lancet blijkt wel dat wereldwijd 1 op 10 vrouwen ooit werd geconfronteerd met zwangerschapsverlies.
Leukemie is geen “zinvol biologisch speciaalprogramma”, maar een dodelijke ziekte
Door Factcheck.Vlaanderen
Op de website van een ‘holistisch therapeut’ staat een artikel met verkeerde informatie over leukemie. Zo wordt beweerd dat leukemie eigenlijk “een zinvol biologisch speciaalprogramma” is om je te helpen genezen van “een eigenwaarde inbreuk”. Dit klopt niet: leukemie is een levensbedreigende kanker van het bloed.
Davos voer voor complotdenkers: Deze misinformatie ging deze week rond
Door Pointer
Het World Economic Forum in Davos ligt deze week wederom onder een vergrootglas. Met name rechtspopulisten uiten hun kritiek over de jaarlijkse bijeenkomst waarbij regeringsleiders, wetenschappers en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven elkaar ontmoeten. Deze samenkomst van machtige personen van over de hele wereld, is voor complotideologen een vruchtbare voedingsbodem voor samenzweringstheorieën. Pointer dook afgelopen week in de meest gedeelde complotten op social media en checkte de beweringen.
Hoeveel betaalt Vlaanderen aan het World Economic Forum? Wat levert dat op? En heeft Zwitserland echt 5.000 militairen ingezet?
Door VRT NWS
Het World Economic Forum (WEF) in Davos in Zwitserland heeft de deuren gesloten. Vijf dagen lang bespraken bedrijfsleiders en internationale politici allerhande thema’s. De laatste jaren oogst het WEF veel kritiek én doen veel complottheorieën de ronde. Een kort overzicht van enkele verhalen die de laatste dagen rondgingen en vooral, zijn ze waar of niet? Het klopt dat de Vlaamse ledenbijdrage onlangs is verhoogd. Vlaanderen is sinds vorig jaar geen “klassiek lid” meer, maar wel associate partner van het WEF. Daarvoor betaalt het jaarlijks 175.763,87 euro. We beoordelen het nieuws dat Vlaanderen sinds kort meer lidgeld betaalt aan het WEF als waar. De bewering van Vlaams minister-president Jan Jambon dat er de voorbije jaren voor meer dan 5 miljard euro aan investeringen heeft opgeleverd, beoordelen we als onduidelijk: de claim kan niet worden geverifieerd. De cijfers die we kregen, vermelden ‘announced investments’ of aangekondigde investeringen. We weten niet of die investeringen ook effectief zijn uitgevoerd. Een namenlijst van betrokken bedrijven kregen we niet vanwege vertrouwelijkheidsredenen.
Neen, dit is geen Oekraïens kindslachtoffer van een raketaanval: het is een beeld gemaakt met artificiële intelligentie
Door VRT NWS
Op sociale media circuleert een foto van een jongetje dat een slachtoffer of overlevende zou zijn van de Russische raketaanval die op 14 januari een appartementsgebouw in de Oekraïense stad Dnipro frontaal raakte. De bewuste afbeelding van het kind is echter geen foto maar een virtueel beeld, digitaal vervaardigd met een beeldgenerator op basis van artificiële intelligentie. Het jongetje op de foto bestaat niet echt.
Oproep om hond aan leiband te houden komt niet van vermelde moslimorganisatie of stadsbestuur
Door Knack
Online circuleert een foto van een flyer waarin hondenbaasjes worden opgeroepen om hun huisdieren aan de leiband te houden, uit respect voor moslims. Veel socialemediagebruikers denken dat het gaat om een officiële flyer van het Canadese stadje Pitt Meadows en de Amerikaans-islamitische belangenorganisatie CAIR. Dat klopt niet. De flyer werd in 2017 door onbekenden verspreid in een hondenpark in Pitt Meadows.
Nee, de EU zegt niet dat je slechts 45 gram insecten per keer mag eten
Door Knack
Volgens berichten op sociale media zou de EU hebben vastgelegd dat je slechts 45 gram insecten per keer zou mogen eten. Dat klopt niet: er is geen EU-regelgeving die dat zegt. De socialemediaberichten baseren zich op onjuiste informatie van een Nederlandse website met voedingsadvies, die ondertussen is verwijderd.