Meet the Members: Bert Pieters
Wist je dat je lid kan worden van BENEDMO? Met je lidmaatschap heb je toegang tot een multidisciplinair netwerk van desinformatie-experts in Nederland en Vlaanderen. In deze meet-the-members reeks die tussen de zomer en het najaar van 2022 is afgenomen, leer je de netwerkleden kennen. We praatten met Bert Pieters, expert polarisatie en desinformatie bij Mediawijs.
“Voor mijn werk bij Mediawijs ontwikkel ik o.a. methodes om het in de klas te hebben over desinformatie, propaganda en complottheorieën. Dat doe ik door te experimenteren: ik ga voor de klas staan, en kijk wat werkt en wat niet. Een eerste sessie over complotdenken werkte duidelijk niet – dat was echt een ramp. Na afloop zeiden de leerlingen: “Het was een zeer leuke les, meneer, ik weet nu veel meer over de Illuminati dan daarvoor.” Toen dacht ik: help, dat was niet mijn bedoeling.
Gaandeweg kom je er steeds meer achter wat wél werkt. In gesprekken over complottheorieën of propaganda heb ik bijvoorbeeld gemerkt dat het heel belangrijk is om eerst ruimte te bieden aan emoties. Mediaprofessionals hebben de neiging om heel nuchter naar die zaken te kijken en meteen te gaan analyseren, maar dat werkt niet zo als er nog veel emoties in de lucht hangen. Ik herinner me dat ik ooit eens een graffiti heb getoond van Poetin en Trump die aan het kussen waren. Enkele jongeren met roots in Oost-Europa waren enorm geshockeerd daardoor, omdat dat voor hen voelde als het onderuithalen van een belangrijke leider. Die emoties moet je eerst een plaats geven voordat je verder kunt praten.
Dat kun je bijvoorbeeld doen door heel simpel te zeggen: “Oei, ik zie dat je boos bent, wil je mij uitleggen waarom?” Dan ben je daar heel eerlijk in en vraag je iemand om het uit te leggen. Als de ander zich gehoord voelt, scheelt dat vaak al heel veel.
Op dit moment is er binnen de EDMO-hubs veel aandacht voor factchecken en onderzoek naar de herkomst van desinformatie, maar ik denk dat we vaak vergeten dat het ook gaat over met elkaar spreken. Mensen moeten leren hoe je met iemand waar je het niet mee eens bent – die in jouw ogen misschien totale onzin uitkraamt – toch een gesprek kunt voeren. Dat is nog een hele uitdaging.”