Maart Factchecks
BENEDMO zorgt voor een doorlopende inbreng van factchecks afkomstig van diverse partners. Deze factchecks worden gebundeld in een maandelijks overzicht.
Voor meer factchecks en uitleg kan je terecht bij de factcheck-partners van BENEDMO: Knack, VRT NWS, Nieuwscheckers, Pointer en Factcheck.Vlaanderen. Contacteer ons via [email protected]
Melk bepaalt hoe verkeerd koffie verkeerd is
Door Nieuwscheckers
Wie koffie drinkt heeft klimaatimpact, en volgens Milieu Centraal is de klimaatbelasting van een koffie verkeerd zelfs veertien maal hoger dan een espresso. Nieuwscheckers dook in de wereld van levenscyclusanalyses, en komt uit op een 40 procent lagere schatting. De verklaring voor dat verschil zit vooral in volumes: Milieu Centraal gebruikt tweemaal zoveel melk.
Wilders overdrijft dat Amersfoort en Horst aan de Maas alle woningen toewijzen aan asielzoekers
Door Nieuwscheckers
In het radiodebat op NPO Radio 1 van afgelopen vrijdag overdreef Geert Wilders toen hij beweerde dat alle woningen in Amersfoort en Horst aan de Maas naar asielzoekers gaan. In werkelijkheid namen deze gemeenten de afgelopen maanden tijdelijke maatregelen om statushouders versneld aan woonruimte te helpen.
Factcheck marathon Provinciale Statenverkiezingen
Door Pointer
Verzameling factchecks van uitspraken politici, project van Pointer, AD en Nieuwscheckers.
Hoe misinformatie de online haatmachine tegen de Week van de Lentekriebels op gang trok
Door Pointer
De ‘Week van de Lentekriebels’ had een vrolijke themaweek over relationele en seksuele vorming voor basisscholieren moeten worden, maar dat liep anders. Het draaide deze week uit op een online haatcampagne, vooral aangewakkerd door populistische prominenten.
Dit is geen foto van de arrestatie van oud-president Donald Trump, maar een artificieel beeld
Door VRT NWS
De voormalige Amerikaanse president Donald Trump liet afgelopen weekend uitschijnen dat de FBI hem wil arresteren. Hij riep z’n volgers op om te protesteren mocht het zo ver komen. Tot op heden is de man niet gearresteerd. Maar op Twitter circuleert wel een foto van de arrestatie van Trump. Wie goed kijkt, ziet dat de foto nep is. Ze is gemaakt met artificiële intelligentie. Die technologie verbetert erg snel. In het artikel lees je hoe je AI-beelden kunt herkennen.
Neen, deze virale foto’s zijn niet van recent stukgeschoten Leopard 2-tanks in Oekraïne
Door VRT NWS
De afgelopen weken circuleren er beelden van zogezegde Oekraïnse Leopard 2-tanks die vernietigd zouden zijn door de Russen. Na een korte zoekopdracht blijkt dat deze beelden al enkele jaren oud zijn en niets te maken hebben met Oekraïne. Het eerste beeld dateert van 2002 en is genomen in Denemarken en wordt al jaren als meme gebruikt. Het tweede beeld dateert van 2018 en is genomen tijdens de Syrische burgeroorlog.
Nee, deze zwemsters maakten geen apart podium als statement tegen transvrouw
Door Knack
Europarlementslid Tom Vandendriessche (Vlaams Belang) deelde op Facebook en Twitter een foto van vier zwemsters op een wedstrijdpodium. Drie zwemsters staan apart van de winnares, een transvrouw. In het bijschrift stelt Vandendriessche dat de drie dames rechts op de foto ‘dan maar zelf hun podium maakten’ zonder de transvrouw. De suggestie dat het om een protestactie ging, is echter misleidend en er mist context om zulke claim te kunnen onderbouwen. De drie zwemsters bevestigden achteraf dat de aparte foto geen bijbedoeling had en dat het om een bijkomende foto ging ‘met de vriendinnen van de vorige Olympische Spelen in Tokio’. De drie zwemsters spraken bovendien vooraf en achteraf expliciet hun steun uit voor de deelname van de transvrouw aan de wedstrijd. We beoordelen de claim daarom als eerder onwaar.
Nee, Moderna produceerde geen covid-19-vaccin voor uitbraak pandemie
Door Knack
Op socialemediakanalen circuleert een interviewfragment met de ceo van farmabedrijf Moderna, Stéphane Bancel. Dat fragment zou moeten bewijzen dat de coronapandemie gepland was. Bancel lijkt namelijk te zeggen dat Moderna al in 2019 100.000 dosissen van zijn coronavaccin zou hebben geproduceerd. Dat klopt niet. In het fragment had Bancel het over de opschaling van de productie die het bedrijf moest doorvoeren aan het begin van de pandemie. Met de verwijzing naar de 100.000 geproduceerde vaccindoses in 2019 bedoelt hij niet het coronavaccin, maar het totaal aantal geproduceerde doses die het bedrijf in 2019 produceerde van alle op dat moment beschikbare Modernavaccins. Uit andere interviews met Bancel blijkt dat hij in het verleden soortgelijke opmerkingen heeft gemaakt. We beoordelen de stelling dat Bancels uitspraken bewijzen dat de coronapandemie gepland was, als onwaar.
Fake filmpje waarin Poetin Europese leiders satanische nazi’s noemt, circuleert op Twitter
Door Factcheck.Vlaanderen
Sinds kort circuleert een filmpje op Twitter waarin Russisch president Vladimir Poetin onder andere zou zeggen dat Europa geleid wordt door een ‘satan-worshipping Nazi leadership’. Het filmpje is echter misleidend: het toont beelden van een toespraak die Poetin enkele maanden eerder gaf op de Russische nationale televisie naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne. Over die beelden werden een fictieve Engelstalige voice-over en Nederlandstalige ondertiteling gemonteerd.
Geen bewijs dat laboratoriumvlees kanker zou veroorzaken
Door Factcheck.Vlaanderen
Volgens online berichten zou een studie aantonen dat laboratoriumvlees kankerverwekkend is. Maar deze studie blijkt niet te bestaan. In werkelijkheid gaat het om een nieuwsartikel over synthetisch vlees, op basis van geïmmortaliseerde cellijnen, dat in de VS recent groen licht kreeg. Deze cellen kunnen door mutatie een tumor vormen, maar zijn daarom nog geen kankercellen.