Oktober Factchecks
BENEDMO zorgt voor een doorlopende inbreng van factchecks afkomstig van diverse partners. Deze factchecks worden gebundeld in een maandelijks overzicht.
Voor meer factchecks en uitleg kan je terecht bij de factcheck-partners van BENEDMO: Knack, VRT NWS, Nieuwscheckers, Pointer en Factcheck.Vlaanderen. Contacteer ons via [email protected]
Factcheck: nee, niet de vaccins maar hittegolven zorgden tijdens de zomer van 2022 voor oversterfte
Door Knack
Socialemediagebruikers stellen zich vragen bij het effect van klimaatverandering en dus of hittegolven voor meer doden zorgen. In de zomer van 2022 stierven in Europa namelijk meer mensen dan op basis van eerdere jaren verwacht werd. Wetenschappers schrijven een groot deel van die doden toe aan de hittegolven van dat jaar. De socialemediagebruikers wijzen echter de coronavaccins als mogelijke boosdoener aan. Daar is niets van aan. Volgens wetenschappers neemt het aantal hitteslachtoffers de laatste decennia inderdaad toe door klimaatverandering en was dat voor de zomer van 2022 zeker het geval. Vaccins halen volgens hen de mortaliteitsgraad net naar beneden. Daarom beoordelen we de uitspraken als onwaar.
Nee, Europese steden willen geen vlees en privéauto’s verbieden
Door Factcheck.Vlaanderen
Een video van de Amerikaanse presentator Glenn Beck beweert dat een aantal steden tegen 2030 ambitieuze doelstellingen willen behalen zoals 0 kg vleesconsumptie en 0 particuliere voertuigen. Enkele Nederlandstalige artikelen verwijzen naar de video om te stellen dat Europese steden daarom van plan zijn om vlees, zuivel en privéauto’s te verbieden. Dat klopt niet. Steden kunnen dit niet verbieden: het rapport waarop deze claim gebaseerd is, dient enkel als analyse en houdt geen enkele verplichting in.
Ecologische voetafdruk van Belgisch ei is groter dan avocado uit Mexico
Door Factcheck.Vlaanderen
Volgens onderzoeker Stijn Bruers heeft het eitje van de lokale kippenboer nog steeds een hogere klimaatimpact dan een Mexicaanse avocado. Ondanks het verschil in berekeningswijzen en voedingswaarden lijkt het Belgische eitje inderdaad zowel een hogere CO2-uitstoot als een groter landgebruik te bevatten. De impact van de export van Mexicaanse avocado’s per schip compenseert dit verschil niet.
Nederlanders verspreiden desinformatie voor het Kremlin
Door Pointer
Een groep Nederlanders in Rusland en Oekraïne verspreidt desinformatie voor het Kremlin. Via blogs, video’s en sociale media sturen ze Russische propaganda naar hun thuisland. Eén van hen, Pascal Hillebrand, vecht als soldaat mee in de Russische invasie, schrijft hij op sociale media. “Geen idee wat er komen gaat, maar één ding staat vast. Ik ga me geen krijgsgevangene laten maken.”
Emissie-arme vloeren in koeienstallen werken niet
Door Pointer
Ruim 500 boeren breidden de afgelopen jaren hun bedrijf uit zonder natuurvergunning, met goedkeuring van provincies. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer. Die goedkeuring staat op losse schroeven nu uit een nieuwe studie onomstotelijk blijkt dat stalsystemen veel minder stikstof reduceren dan beloofd.
TikTok overspoeld met misinformatie over aardbeving Marokko
Door Pointer
Rampen zoals aardbevingen, overstromingen of natuurbranden zijn steevast een voedingsbodem voor mis- en desinformatie. Zo ook bij de aardbeving in Marokko van afgelopen weekend. Hier vind je een overzicht van gerelateerde factchecks.
CHECK – Video van gemaskerde mannen en kind met vuurwapen blijkt opname voor videoclip en is niet gelinkt aan Brusselse aanslag
Door VRT NWS
Verschillende politici en media hebben een filmpje gedeeld waarin een groep gemaskerde mannen en een kind met een vuurwapen te zien zijn aan een kinderopvang in Brussel. Sommigen beweren dat de groep samenkwam om de aanslag in Brussel te “verheerlijken” of dat het een “pro-Palestijnse betoging” was. In werkelijkheid gaat het om de opnames voor de muziekvideo van een rapper. Dat blijkt uit onderzoek van VRT NWS. De politie start wel een onderzoek naar het wapenvertoon en de omstandigheden waarin de beelden zijn opgenomen.
CHECK – Over de bedwantsen in Parijs doen misleidende beelden de ronde
Door VRT NWS
In Frankrijk neemt de roep om maatregelen tegen een zogenaamde bedwantsenplaag toe. Het aantal meldingen bij verdelgers stijgt inderdaad, maar sommige experts vragen zich af of sociale media de plaag niet groter maken dan ze is. Er doen immers ook enkele misleidende beelden de ronde. De Checkredactie van VRT NWS vond minstens twee voorbeelden die viraal gingen.
CHECK – Van nepbeelden van een verbranding tot kinderen in een kooi: 13 verhalen die viraal gaan, maar daarom niet (altijd) waar zijn
Door VRT NWS
Van niet-bevestigde verhalen over 40 onthoofde baby’s tot oude beelden van een beklimming van de Libanees-Israëlische grens. De oorlog tussen Israël en de extremistische Palestijnse beweging Hamas leidt op sociale media tot erg veel nepbeelden. De Checkredactie van VRT NWS zet de meest opvallende nepverhalen op een rijtje.