Factchecks

22.01.2025

Factchecks December

BENEDMO zorgt voor een doorlopende inbreng van factchecks afkomstig van diverse partners. Hieronder bundelen we de factchecks uit december 2024.
Voor meer factchecks en uitleg kan je terecht bij de factcheck-partners van BENEDMO: Knack, VRT NWS, Nieuwscheckers, Pointer en Factcheck.Vlaanderen. Contacteer ons via [email protected].

Geen bewijs dat 40% van de zorg bestaat uit papierwerk

Door Factcheck.Vlaanderen

Volgens Koen Daniëls en Els van Doesburg (N-VA) spendeert het zorgpersoneel een groot deel van haar tijd aan administratie: “40% van de tijd zijn ze bezig met papier en niet met zorg.” Het cijfer is afkomstig van Zorgnet-Icuro. Zij haalden het uit een masterscriptie uit 2021. Daarbij vulden 23 werknemers uit een afdeling in het Jessa ziekenhuis een vragenlijst in. Maar representatieve cijfers voor de Vlaamse zorg zijn niet beschikbaar.

‘Ja, te veel magnesium werkt laxerend’: zes beweringen over magnesiumsupplementen

Door Factcheck.Vlaanderen

Op TikTok prijzen influencers magnesium in allerlei vormen en kleuren aan. Supplementen zouden redding bieden bij een heleboel gezondheidsklachten. Voor veel van deze positieve effecten bestaat echter geen bewijs. Wel helpt magnesium ons lichaam bij vermoeidheid en spierklachten. Maar gezonde mensen krijgen al voldoende magnesium binnen via normale voeding. Supplementen zijn enkel nodig als een dokter het voorschrijft.

Factcheck: er zijn méér dan 8119 Palestijnse burgers gedood in Gaza

Door Knack

Socialemediagebruikers beweren dat de sterftecijfers in Gaza overdreven worden en dat er eigenlijk maar 8119 Palestijnen zijn gedood sinds het begin van de oorlog in Gaza. Dat klopt niet. Het cijfer komt uit een rapport van de Verenigde Naties, dat een deel van de sterftes tussen 1 november 2023 en 30 april 2024 heeft geverifieerd. In het rapport wordt expliciet aangegeven dat dit niet alle doden in die periode omvat.

Factcheck: nee, Noorwegen hoeft geen 151 windmolens te verwijderen

Door Knack

Online circuleert het bericht dat Noorwegen 151 windmolens moet verwijderen. Maar dat klopt niet. Het gaat om een oud artikel uit 2021. In maart 2024 kwamen de Noorse regering en de inheemse Sami tot een akkoord. De windmolens hoeven niet verwijderd te worden, in ruil ontvangen de Sami financiële compensaties.

Factcheck: foto van Bashar al-Assad en Tucker Carlson is gemaakt met artificiële intelligentie

Door Knack

Online gaat een foto rond waarop de voormalige Syrische president Bashar al-Assad te zien is in Moskou, samen met de Amerikaanse conservatieve presentator Tucker Carlson. De foto blijkt gegenereerd met artificiële intelligentie.

Factcheck: nee, deze afbeelding geeft niet aan welke dammen rond Valencia verwijderd zijn

Door Knack

Online circuleert een afbeelding waarop te zien zou zijn welke dammen rond Valencia verwijderd zouden zijn vóór de overstromingen van de voorbije maand. Die aanname klopt niet. De screenshot komt van een app waarop burgers zelf oude dammen kunnen aanduiden.

Krijgen Poolse scholieren echt verplichte schietles op school?

Door VRT NWS
Een reportage over schietlessen op Poolse scholen veroorzaakt beroering op sociale media. Naast discussies over de wenselijkheid van dergelijke lessen, vragen velen zich af of de reportage eigenlijk wel accuraat is. Die lessen zouden helemaal niet verplicht zijn, of enkel op privé-initiatief gebeuren. Wat is het nu?

Val Assad-regime: zo verifieer je zelf beelden uit Syrië

Door VRT NWS

Een feestende bevolking, gruwelbeelden uit gevangenissen en een gevluchte president Bachar al-Assad. Sociale media staan vol met beelden uit Syrië, het merendeel gefilmd door de lokale bevolking of de rebellen. Deze geven een waardevolle inkijk in het conflict terwijl het zich nog ontvouwt. Maar waakzaamheid is geboden, want hoewel een grote golf van nepbeelden momenteel uitblijft, is niet elk beeld online authentiek. Aan de hand van een paar voorbeelden legt VRT NWS uit hoe je beelden verifieert.

 

Nepartikel over ‘lager IQ bij LGBTQ-personen’ gaat de wereld rond: hoe ontmasker je zulke nepartikels?

Door VRT NWS

Nepnieuws over gender of geaardheid is iets wat vaak voorkomt op sociale media. In dat rijtje past ook deze bewering. Volgens een afbeelding van een artikel dat zowel in het Engels als in het Nederlands rondgaat, wordt beweerd dat mensen ‘die zich identificeren als LGBTQ een lager IQ zouden hebben.’ Veel mensen delen het bericht en lijken het te geloven. Maar het gaat hier om een afbeelding van een artikel dat niet bestaat. In deze check geven we je tips om zelf te checken of een artikel al dan niet is nagemaakt om nepnieuws te verspreiden.

Hoe gemanipuleerde foto over abortus in verschillende talen opduikt (maar nooit met originele tekst over geweld tegen vrouwen)

Door VRT NWS

De foto van de moeder en dochter gaat in een sneltempo de wereld rond. De bedoeling is om de denkwijze van abortusvoorstanders te ridiculiseren en bekritiseren en dus een anti-abortusnarratief te versterken.
Maar? De foto is gemanipuleerd. Op de originele foto valt “Ik ben de moeder van het meisje dat jij nooit zal aanraken” te lezen; een slogan over geweld tegen vrouwen, niet over abortus. Alleen gaat de foto met de originele tekst amper rond.

Blijf op de hoogte van onze activiteiten via de nieuwsbrief