
Factchecks Januari
BENEDMO zorgt voor een doorlopende inbreng van factchecks afkomstig van diverse partners. Hieronder bundelen we de factchecks uit januari 2025.
Voor meer factchecks en uitleg kan je terecht bij de factcheck-partners van BENEDMO: Knack, VRT NWS, Nieuwscheckers, Pointer en Factcheck.Vlaanderen. Contacteer ons via [email protected].

Trump goochelt met feiten over het Panamakanaal om de waterweg opnieuw in handen te krijgen
Door VRT NWS
Amerikaans president Donald Trump heeft zijn voornemen om de controle over het Panamakanaal terug te nemen van Panama nog eens herhaald tijdens zijn eedaflegging. Hij doet daarbij een aantal foutieve uitspraken. Zo beweert hij dat er bij de bouw van het Panamakanaal 38.000 Amerikaanse levens verloren gingen. Experten schatten dat aantal een pak lager in. De uitspraak dat “China het Panamakanaal beheert” is evenmin juist, al maken Amerikaanse functionarissen zich wel zorgen om 2 havens aan de uiteinden van het kanaal die in handen zijn van een Hongkongs bedrijf.

Oplichters misbruiken TikTok-livestreams met gestolen beelden voor donaties
Door VRT NWS
Oplichters gebruiken op TikTok gestolen beelden en livestreams om zo donaties op te halen. Ze doen zich bijvoorbeeld voor als een dierenasiel of mensen met gezondheidsproblemen. Ook TikTok zelf verdient indirect geld aan deze misleidende praktijken.

Neen, aantal interventies van brandweer in Brussel tijdens oudejaarsavond is niet verzevenvoudigd
Door VRT NWS
Op X vergelijkt iemand de cijfers van het aantal brandweerinterventies tijdens oudejaarsnacht in Brussel in België. Bij de overgang van 2023 naar 2024, bijvoorbeeld, zou dat aantal op 82 gelegen hebben, terwijl het voor de meest recente oudejaarsnacht plots over 600 interventies zou gaan.
Maar? Er worden cijfers door elkaar gehaald. Voor de meest recente oudejaarsavond baseert de schrijver zich op cijfers van de Brusselse Hoofdstedelijke Dienst voor Brandweer en Dringende Medische Hulp (DBDMH), die daarin zowel de brandweerinterventies als de ziekenwageninterventies opneemt. Bovendien werden de interventies gedurende 24 uur geteld.

Discussie rond ‘dividendkoekje’ van vakbond ABVV geplaagd door foute vergelijkingen
Door VRT NWS
Op 15 januari plaatste de socialistische vakbond ABVV een bericht op verschillende socialemediakanalen, waaronder X, dat zich afvraagt waarom er “geen ruimte voor loonsverhogingen” zou zijn terwijl Belgische beursgenoteerde bedrijven “zomaar eventjes 3%” meer dividenden zouden uitkeren.
Maar? Die stijging is slechts een projectie voor 2025, berekend door vermogensbeheerder AllianzGI, voor een handvol Belgische bedrijven die deel uitmaken van één specifieke index, de MSCI Europe Index. Extrapolaties naar alle Belgische beursgenoteerde bedrijven of naar alle Belgische bedrijven met loontrekkend personeel, of vergelijkingen met de totale loonmassa in Vlaanderen of België, zijn op basis van dat ene cijfer niet zinnig, de grafiek is bovendien misleidend.

Onzinverhalen over hondenvrije zones vanwege moslims
Door Nieuwscheckers
Afgelopen november en december verschenen op allerlei Facebookpagina’s berichten die verkondigden dat er binnenkort hondenvrije zones in parken worden ingesteld om moslims tegemoet te komen. Daar klopt niks van. De indianenverhalen zijn terug te voeren op een verhaspeling van een rapport uit Wales, gecombineerd met allerlei verzinsels.

Onterechte angstzaaierij na Belgisch mondmasker-advies
Door Nieuwscheckers
De Facebook-pagina Trendnieuws liet mensen schrikken met de waarschuwing dat de mondmaskers, die we nog kennen van de coronapandemie, weer worden ingevoerd. Dat blijkt nonsens: er is momenteel geen sprake van een epidemie in Nederland en het RIVM en ministerie van Volksgezondheid hebben geen plannen om mondmaskers te verplichten.

Dit is waarom peilingen van Standpunt.nl niks zeggen over wat alle Nederlanders vinden
Door Nieuwscheckers
Een meerderheid van de Nederlanders vindt dat de tandarts terug moet in het basispakket van de zorgverzekering. Dat beweerde SP-leider Jimmy Dijk in socialmediaposts. Als bewijs voegde hij een grafiek toe waaruit dit zou blijken. Maar de cijfers uit die grafiek gaan niet over alle Nederlanders. De peilingen van Standpunt.nl zijn namelijk niet representatief voor de Nederlandse bevolking.

Geen bewijs dat augurkensap helpt tegen menstruatiekramp
Door Nieuwscheckers
Augurkensap is in de mode op sociale media: het zou werken tegen spier- en menstruatiekramp. Ook Nederlandse media zijn enthousiast over de positieve werking. Uit onderzoek blijkt dat augurkensap inderdaad de duur van spierkramp kan verminderen bij chronische leverziekte of na intensieve sport, maar het effect op menstruatiekramp is onduidelijk.

Circa 40 procent van de vuurwerkslachtoffers raakt gewond door legaal vuurwerk
Door Nieuwscheckers
Vanwege de vele vuurwerkslachtoffers pleiten zorgverleners, burgemeesters en politici voor een landelijk vuurwerkverbod. Volgens PvdD-Kamerlid Ines Kostic komt een groot deel van de vuurwerkgewonden op het conto van legaal vuurwerk. Dat klopt, het is zo’n veertig procent.

Gemanipuleerd screenshot van NU.nl-bericht liegt dat Tijs van den Brink actief wordt voor de PVV
Door Nieuwscheckers
Tijs van den Brink wil de politiek in, zei hij in een interview. Een screenshot van een bericht van NU.nl wekt de indruk dat hij voor de PVV actief wil worden. Maar de afbeelding is gemanipuleerd: het logo van de PVV is erin gemonteerd. Van den Brink heeft niks gezegd over zijn partijvoorkeur.