Factchecks April
BENEDMO zorgt voor een doorlopende inbreng van factchecks afkomstig van diverse partners. Hieronder bundelen we de factchecks uit april 2025.
Voor meer factchecks en uitleg kan je terecht bij de factcheck-partners van BENEDMO: Knack, VRT NWS, Nieuwscheckers, Pointer en Factcheck.Vlaanderen. Contacteer ons via [email protected].
Nee, de EU wil jouw spaargeld niet opeisen om verplicht in defensie te investeren
Door VRT NWS
De Europese Commissie heeft nieuwe voorstellen om inactief spaargeld makkelijker in belangrijke sectoren zoals de defensie-industrie te investeren. Dit leidt op sociale media tot geruchten dat de EU van plan is om spaargeld van burgers te nemen en aan defensiebedrijven te geven. De voorstellen proberen het enkel makkelijker te maken voor burgers om op vrijwillige basis hun geld te investeren. Dit kan in de defensie-industrie, maar ook in andere Europese sectoren. Van een verplichting of opeising van het geld is geen sprake.
Logo’s van Zuid-Afrikaanse en Britse openbare omroepen misbruikt om desinformatie te verspreiden over president Zelensky
Door VRT NWS
Opnieuw gaan er op sociale media heel wat beweringen rond over president Zelensky en zijn familie. Zo wordt er gezegd dat hij aandelen gekocht heeft ter waarde van 1,6 miljard euro. En hij zou ook huwelijksproblemen hebben en zijn vrouw zou geprobeerd hebben om Oekraïne te verlaten. Beide beweringen kloppen niet en werden verspreid door video’s na te maken van de Zuid-Afrikaanse openbare omroep en de Britse openbare omroep. Vermoedelijk is dit nepnieuws dat bewust verspreid wordt om president Zelensky en zijn vrouw in een slecht daglicht te stellen.
Laten Hermès, Louis Vuitton en andere luxemerken hun dure spullen voor een fractie van de prijs in China maken?
Door VRT NWS
Chinese TikTokkers beweren luxespullen te produceren voor grote merken. Als reactie op de tarievenoorlog tussen de VS en China sporen ze consumenten aan rechtstreeks en goedkoper bij hen te kopen. Volgens experten is de kans klein dat deze fabrikanten effectief werken voor luxemerken als Hermès. Wellicht gaat het om namaakproducten. Wel blijft het moeilijk om te achterhalen welke weg een modeproduct aflegt. Sommige merken laten hun producten, of delen ervan, wel degelijk maken in China. Consumenten zijn ook best voorzichtig: niet enkel kan de douane namaak tegenhouden, ook oplichting loert om de hoek.
Oplichters lokken Facebookgebruikers met valse Brico- en Hubo-barbecuedeals: “Zeer vervelend voor klanten”
Door VRT NWS
Nepaanbiedingen zijn niet nieuw op Facebook. Maar de voorbije dagen doken opnieuw heel veel berichten op die dure spullen beloven voor enkele euro’s. Deze keer gaat het om barbecuestellen van Brico en Hubo die voor 2 euro aangeboden worden. Wie doorklikt, dreigt niet alleen geld te verliezen, maar ook bankgegevens. De aanbiedingen zijn nep en worden verspreid door oplichters. Helaas trappen er nog steeds veel mensen in en krijgen zowel Brico als Hubo heel wat vragen. Vorige maand gingen er ook advertenties rond van strijkijzers van MediaMarkt en goedkope rugzakken van The North Face, ook die advertenties waren nep.
Nee, beha’s veroorzaken geen borstkanker
Door Factcheck.Vlaanderen
Volgens een Instagram video kan je beha borstkanker veroorzaken door je lymfedrainage te blokkeren en door de chemische stoffen die ze bevat. Een beha dragen heeft geen invloed op je lymfen, bevestigen experten. PFAS en BPA kunnen inderdaad aanwezig zijn in sportbeha’s. Maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat je borstkanker kunt krijgen door huidopname via een beha.
Geen wetenschappelijk bewijs voor fenegriek als wondermiddel voor vrouwen
Door Factcheck.Vlaanderen
Online worden planten vaak als geneeskrachtig voorgesteld. Zo prijst een TikTok-video de plant fenegriek als wondermiddel voor vrouwen. Maar daarvoor bestaat geen wetenschappelijk bewijs. Ook het principe ‘baat het niet, dan schaadt het niet’ gaat niet op, want ondanks dat fenegriek in het algemeen als veilig wordt beschouwd, wordt het door bijwerkingen afgeraden voor bijvoorbeeld zwangere vrouwen.
Deodorants met aluminium en parabenen zijn veilig bij normaal gebruik
Door Factcheck.Vlaanderen
Volgens een YouTuber verstoren deodorants met parabenen en aluminium je hormonen. Maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor. Aluminiumzouten in deodorants zijn geen hormoonverstoorders. Sommige parabenen hebben wel een zwakke hormonale werking, maar bij normaal gebruik zijn geen schadelijke effecten aangetoond. Deodorants moeten voldoen aan Europese veiligheidsregels en zijn bij normaal gebruik veilig.
Ooit heeft extra CO2 geen impact meer, maar volgens de meeste wetenschappers zijn we daar nog ver vanaf
Door Factcheck.Vlaanderen
Volgens professor Kees de Lange hebben we het punt bereikt waarop extra CO₂ eigenlijk niet meer bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Maar hij krijgt voor die stelling weinig steun bij klimaatwetenschappers die we contacteerden. Op zichzelf is het wel degelijk denkbaar dat er ooit een punt komt waarop extra CO₂ nog nauwelijks verschil maakt. Maar klimaatwetenschappers denken dat we dat punt pas bereiken als er 4000 parts per million CO₂ in de atmosfeer zitten, terwijl we vandaag rond de 500 ppm zitten.
Deze foto van ‘frisse meiden in de jaren 70’ is gemaakt met AI
Door Knack
Op sociale media worden nogal wat foto’s gedeeld uit de oude doos, vaak om te bewijzen dat mensen er vroeger frisser, mooier, slanker en gezonder uitzagen. Meer dan eens gaat het, zoals in dit geval, niet om oude beelden, maar om foto’s die zijn gemaakt door artificiële intelligentie.
Nee, de EU stelt artsen niet verantwoordelijk voor bijwerkingen van coronavaccins
Door Knack
Op sociale media en op alternatieve nieuwssites wordt beweerd dat dokters verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor schade veroorzaakt door coronavaccins. Dat klopt niet. Artsen kunnen enkel aansprakelijk worden gesteld voor fouten bij het toedienen van de vaccins, niet voor bijwerkingen van de vaccins zelf.
Dat Katy Perry’s haar na ruimtevlucht niet rechtop stond, bewijst niet dat die ruimtevlucht fake was
Door Knack
Volgens socialemediagebruikers zou de ruimtevlucht van Katy Perry en enkele andere beroemde vrouwen niet echt hebben plaatsgevonden. Een van de argumenten van de non-believers is dat het haar van de popster, anders dan bij astronauten, tijdens de vlucht niet rechtop zou hebben gestaan. Volgens specialisten houdt dat argument geen steek.
Nee, de Britse regering is niet van plan om vlees en zuivel te verbieden tegen 2050
Door Knack
Online circuleert de bewering dat de Britse regering onder leiding van premier Keir Starmer vlees en zuivel wil verbieden, om het land koolstofneutraal te maken. Dat klopt niet. Het nieuws is gebaseerd op een rapport van een Brits onderzoeksconsortium, maar dat rapport maakt geen melding van een verbod op zuivel of vlees.
Er zijn geen hybride wolven in Nederland
Door Nieuwscheckers
Op 25 maart debatteerde de Tweede Kamer over de wolf in Nederland. Gideon van Meijeren (FvD) opperde dat wolven in Nederland minder schuw zijn dan in omliggende landen, doordat we hier wolf-hondhybriden zouden hebben. Maar uit DNA-onderzoek blijkt dat er geen hybriden in Nederland rondlopen. Bovendien zijn hybriden niet minder schuw voor de mens.
Een ezel als bewaker voorkomt niet dat wolven schapen aanvallen
Door Nieuwscheckers
De beveiliging van schapen kan je beter niet overlaten aan Dion Graus (PVV). Hij beveelt aan om er een ezel bij te zetten, omdat die wolven zou verjagen door ze te schoppen. Maar dat is geen best idee, want ook ezels kunnen aangevallen worden door wolven. Een hek met stroomdraad is een betere oplossing.
Tampons zijn geen bron van glyfosaat
Door Nieuwscheckers
Als je TikTok moet geloven dan zijn tampons een bron van bacteriën en chemicaliën, waarbij vooral bestrijdingsmiddel glyfosaat zorgen baart. Het zijn verhalen gebaseerd op oude mediaberichten en een voorlopig onderzoek uit 2015. Bij recentere laboratoriumanalyses in vijf Europese landen werd in geen enkele tampon glyfosaat gedetecteerd.
Oekraïne is niet het meest corrupte land in Europa, maar Rusland wel
Door Nieuwscheckers
Oekraïne heeft een corruptieprobleem en dat staat een NAVO-lidmaatschap voor het land in de weg. In het verleden is Oekraïne in nieuwsartikelen weleens het meest corrupte land van Europa genoemd en onlangs zei uitgever Tom Zwitser dat het het meest corrupte land ter wereld is. Dat is niet zo: in 2024 waren meerdere Europese landen, waaronder Rusland, corrupter.