Factchecks September
BENEDMO zorgt voor een doorlopende inbreng van factchecks afkomstig van diverse partners. Hieronder bundelen we de factchecks uit september 2025.
Voor meer factchecks en uitleg kan je terecht bij de factcheck-partners van BENEDMO: Knack, VRT NWS, Nieuwscheckers, Pointer en Factcheck.Vlaanderen. Contacteer ons via [email protected].
Russische hackers beweren dat al 1,7 miljoen Oekraïense soldaten gedood of vermist zijn: “Geen realistisch getal, pure propaganda”
Door VRT NWS
Russische hackers beweren dat Oekraïne al 1,7 miljoen soldaten verloren heeft in de oorlog tegen Rusland. Dat zou moeten blijken uit een gehackte database van de Oekraïense generale staf. Er is geen echt bewijs voor de bewering. Het cijfer ligt ook vele malen hoger dan de meeste schattingen. De uitspraak moet volgens Ruslandexpert Joris Van Bladel dan ook eerder als Russische propaganda dan een realistische weergave van de Oekraïense verliezen gezien worden.
Video over “diefstal van hulpgoederen voor Gaza” blijkt voedselbedeling van Parijse organisatie
Door VRT NWS
Een video die viraal ging op sociale media zou een groep Israëli’s tonen die hulpgoederen voor Gaza stelen. De video werd gedeeld door het Franse kanaal Les Spectateurs op X en werd meer dan 1 miljoen keer bekeken. De context van de beelden klopt niet. Het gaat om een voedselbedeling van de Parijse organisatie Keren Rachbi voor de joodse feestdagen.
Heeft prins Harry spijt van zijn huwelijk met Meghan Markle? Deepfakes leggen beroemdheden ophefmakende beweringen in de mond
Door VRT NWS
In valse video’s op sociale media lijken beroemdheden zoals prins Harry en paus Leo scherpe uitspraken te doen. Maar: De video’s gebruiken beelden van echte interviews en voegen een AI-gegenereerde stem toe om een ophefmakende boodschap te verzinnen. Dat doen ze om kliks en reacties uit te lokken om hun accounts te doen groeien en inkomsten te genereren.
Van AI-beelden tot nep-kogel: 4 onjuiste claims over de moord op Charlie Kirk
Door VRT NWS
Er circuleren heel wat beweringen over de moord op Charlie Kirk op sociale media. We onderzochten er vier en kwamen tot deze conclusies: de dader was niet geregistreerd als kiezer voor de Democratische of Republikeinse Partij; de zwarte vlek op beelden is wel degelijk een microfoon; het blijft onduidelijk of de kinderen van Charlie Kirk in het publiek zaten; en sommige beelden die circuleren van de verdachte, zijn bewerkt met AI.
Van diefstal tot drugs: verhalen over voedselbedeling in Gaza lastig te verifiëren
Door Factcheck.Vlaanderen
Op sociale media circuleerden afgelopen maanden verschillende verhalen over voedselbedeling in Gaza. Video’s zouden aantonen dat Hamas voedsel van Palestijnse burgers steelt. Ander beeldmateriaal zou drugspillen tonen die via de Israëlische voedselbedeling Gaza binnen komen. Maar door een gebrek aan onafhankelijke waarnemers is het haast onmogelijk om claims over beeldmateriaal uit Gaza te verifiëren.
Geen bewijs dat COVID-19-vaccinatie kans op infectie verhoogt
Door Factcheck.Vlaanderen
Op sociale media circuleert de bewering dat mensen die voor een eerste besmetting gevaccineerd zijn, zeven tot veertien keer meer kans zouden hebben op een zogenaamde ‘doorbraakinfectie’. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt daar echter totaal geen bewijs te zijn dat vaccinatie het risico op infectie verhoogt. Integendeel, COVID-19-vaccins beschermen aantoonbaar tegen ernstige ziekte en overlijden.
Factcheck: deze foto toont een vervalste versie van nieuw kunstwerk Banksy
Door Knack
Online circuleert een foto van een kunstwerk van Banksy, waarop een Britse rechter te zien is die een demonstrant met een Engelse vlag in de hand aanvalt. Maar het gaat om een gemanipuleerde foto. Op het echte kunstwerk is een demonstrant met een pancarte te zien.
Factcheck: heeft herdenking Charlie Kirk storingen veroorzaakt bij datingapp Grindr?
Door Knack
Volgens socialemediagebruikers zou een herdenkingsdienst voor Charlie Kirk in Arizona hebben geleid tot zware storingen bij de gaydatingapp Grindr in de regio. Daarvoor bestaat geen bewijs. De data van de app zelf tonen geen storingen en de meldingen waarop de claim is gebaseerd zijn afkomstig van een platform waarop gebruikers zelf storingen kunnen rapporteren.
Factcheck: nee, deze video toont geen Duitsers die protesteren tegen migranten
Door Knack
Online circuleert een video waarin een groep Duitsers te zien zou zijn die protesteert tegen migranten. Dat klopt niet. Het gaat om een manifestatie van supporters van de Duitse voetbalploeg Hamburger SV, voor een match tegen de ploeg FC Sankt Pauli.
Factcheck: nee, je borsten krimpen niet door koffie te drinken
Door Knack
‘Bewezen: door drie koppen koffie per dag kunnen je borsten krimpen’, zo kopte Amayzine. De studie waarnaar wordt verwezen, toont geen oorzakelijk verband tussen koffieconsumptie en krimpende borsten. We beoordelen de stelling als onwaar.
Nederland vangt minder Oekraïense vluchtelingen op dan het Europees gemiddelde
Door Nieuwscheckers
BBB-Kamerlid Claudia van Zanten wil dat Nederland het gesprek aangaat met andere Europese landen die meer Oekraïners zouden kunnen opvangen, omdat ze volgens haar er al relatief veel Oekraïners opvangen. Zo zou Nederland meer mensen opvangen dan Spanje en Italië. Beide beweringen kloppen niet: naar verhouding vangt Nederland minder mensen op dan het Europese gemiddelde en er verblijven minder Oekraïners in Nederland dan in Spanje en Italië.
Geen bewijs voor ziekmakende windmolens
Door Nieuwscheckers
Volgens het nieuwe verkiezingsprogramma van de PVV gaat de bouw van windmolens ten koste van de gezondheid van omwonenden en maken windturbines mensen letterlijk ziek. Daarvoor is geen bewijs, al zijn er wel aanwijzingen dat ergernis over windmolens en windmolengeluid leidt tot klachten over verstoorde slaap.
‘Bewijs’ betrokkenheid Antifa bij Elsfestrellen komt van fake Facebookpagina
Door Nieuwscheckers
Na de rellen rond het Malieveld bij Elsfest afgelopen zaterdag (20 september) doet de complottheorie de ronde dat die veroorzaakt zijn door linkse activisten van Antifa. Berichten van de Facebookpagina Antifa Nederland worden aangevoerd als bewijs. Maar die pagina is nep.