BENEDMO heeft als doel de  verspreiding van desinformatie in Vlaanderen en Nederland te voorkomen en tegen te gaan. Dit initiatief is onderdeel van een  Europees netwerk (EDMO) waarin alle Europese landen samenwerken rond desinformatie. De Vlaams-Nederlandse BENEDMO-hub bestaat uit een kern van negen consortiumpartners, vier associate partners en een kennisnetwerk van desinformatie-experts afkomstig uit verschillende disciplines. Lees hier meer over ons netwerk.

Lees meer over de EDMO richtlijnen die zijn opgesteld voor alle EDMO-netwerk partners om te streven naar een transparanter en betrouwbaarder informatie-ecosysteem.

Twee keer per jaar komt de BENEDMO deelnemersraad samen om expertise te delen en BENEDMO-activiteiten zo goed mogelijk te laten aansluiten bij het werkveld en de maatschappij. Hier kan je de huidige deelnemersraad terugvinden.

Bovenstaande video toont de BENEDMO werkzaamheden van 2022 tot 2024.

BENEDMO hanteert een multidisciplinaire en grensoverschrijdende aanpak waarin onderzoekers, factcheckers, mediawijsprofessionals en techontwikkelaars samenwerken. Gezamenlijk werken we aan de volgende activiteiten:

1. Netwerk

BENEDMO beheert een netwerk van desinformatie-experts waar factcheckers, academici, mediawijsprofessionals, techontwikkelaars en andere relevante maatschappelijke actoren elkaar kunnen versterken met praktische kennis en wetenschappelijke inzichten. Dit stimuleert BENEDMO door middel van events, training sessies en een nieuwsbrief.

2. Factchecken

BENEDMO ontwikkelt nieuwe onderzoeksmethoden en -middelen om desinformatiecampagnes in een vroeg stadium te detecteren in Vlaanderen, Nederland en andere EU-landen. Om de impact van desinformatie in te perken, werken BENEDMO partners over de grenzen heen samen om factchecks en journalistieke bijdragen te ontwikkelen en te publiceren voor een breed publiek.

3. Onderzoek en beleidsanalyse

BENEDMO monitort de impact van nieuwe beleidsmaatregelen zoals de Code of Practice on Disinformation. Daarnaast doet de hub onderzoek naar de invloed van nieuwe technieken op de verspreiding van desinformatie (zoals genAI) en wordt gekeken naar kansen die nieuwe technologie biedt om desinformatie te herkennen.

4. Mediawijsheid

BENEDMO zet gerichte campagnes op rond nieuwswijsheid voor het onderwijs in Vlaanderen en Nederland, actualiseert lespaketten (Eduboxen rond AI en desinformatie) voor secundaire scholen en vertaalt deze op basis van een dialoog met actoren op het terrein naar relevante interventies voor kwetsbare groepen en het bredere publiek. BENEDMO organiseert in 2026 een mediawijs summit over de stand van zaken rond media, digitale en nieuwswijsheid in de Lage Landen. 

Consortiumpartners

Bellingcat

Bellingcat is een internationaal burger-onderzoeksjournalistiek netwerk, gespecialiseerd in het vergaren van open-source inlichtingen (OSINT) aan de hand van online verifieerbare bronnen zoals social media en open data. Deze non-profitorganisatie focust op een breed scala aan sociaal relevante onderwerpen en internationale conflicten, waarvan vele te maken hebben met mis- en desinformatie. Bellingcat gebruikt een evidence-based methode om onrecht te onthullen en gerechtigheid, verantwoordelijkheid en transparantie te bevorderen.

Beeld & Geluid

Beeld & Geluid is een nationaal instituut voor media en cultuur met een mediacollectie die bestaat uit meer dan één miljoen uur aan materiaal, en waaraan dagelijks nieuw materiaal wordt toegevoegd. Beeld & Geluid biedt haar collectie aan verschillende gebruikers aan, onder wie journalisten, studenten, onderzoekers, erfgoedorganisaties en het algemene publiek. Met de collectie, expertise en activiteiten wil Beeld & Geluid bijdragen aan een open en vrije samenleving.

Textgain

Textgain is een bedrijf dat Natural Language Processing (NLP) technologieën ontwikkelt om inzichten te halen uit digitale documenten. Textgain coördineert het European Observatory of Online Hate dat met behulp van Artificial Intelligence schadelijke sociale trends en spanningen detecteert in online berichten. Binnen BENEDMO zal Textgain deze technologie doorontwikkelen om op een effectieve manier bronnen van polarisatie en desinformatie te ontdekken, zodat journalisten en moderators sneller de schadelijke effecten van dergelijke berichten kunnen verzachten.

Universiteit Leiden

Vanuit de Universiteit Leiden neemt Nieuwscheckers deel aan BENEDMO. Nieuwscheckers is een factcheck-initiatief dat onderwijs, onderzoek en journalistieke praktijk verenigt. Factcheckers en studenten van de opleiding Journalistiek en Nieuwe Media controleren nieuwsberichten, beweringen van politici en socialmediaposts. De factchecks worden gepubliceerd op nieuwscheckers.nl.

Universiteit Amsterdam

De Political Communication & Journalism Group van de Amsterdam School of Communication Research (ASCoR) brengt een team van onderzoekers met expertise op het gebied van desinformatie en de bijhorende effecten samen. Ze hebben onder meer experimentele studies gepubliceerd over de impact die desinformatie en deep fakes kunnen hebben op politieke voorkeuren. Ook doen ze onderzoek naar de effectiviteit van factchecks en mediawijsheid.

Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie

De VRT is de openbare omroep van de Vlaamse gemeenschap in België. De VRT wil alle Vlamingen informeren, inspireren en verbinden, en zo de Vlaamse samenleving versterken. Binnen deze omroep verzorgt VRT NWS als nieuwsdienst de nieuws- en actualiteitenprogramma’s op verschillende zenders, kanalen en digitale platformen. Ook heeft de VRT een gespecialiseerde redactie die zich richt op Data, Desinformatie en Technologie (DDT). Zo heeft de VRT ruime ervaring met factchecking via de bijhorende rubrieken in tal van online en tv-formats, alsook met de creatie van content rond mediawijsheid, zoals bij de educatieve toolbox ‘EDUbox nepnieuws’.

Katholieke Universiteit Leuven

KU Leuven is een internationaal georiënteerde universiteit die, via de master Journalistiek, een van de entiteiten is achter Factcheck.Vlaanderen. Dit is een onafhankelijk non-profit project dat in 2019 is ontstaan en dat zich toewijdt aan het factchecken van online content en publieke uitspraken. Met behulp van Artificial Intelligence identificeren ze desinformatie op sociale media, die naderhand wordt gefactcheckt door het redactieteam dat bestaat uit professionele factcheckers en studenten.

Algemeen Nederlands Persbureau

Het ANP levert sinds 1934 onafhankelijk en feitelijk correct nieuws aan media en andere organisaties. Bij het productieproces van het ANP zijn dagelijks 250 werknemers betrokken. Zij verifiëren binnenkomende informatie, geruchten, persberichten en andere mediaberichten en voorzien deze van context. De nieuwsberichten, radiobulletins, foto’s en graphics die hieruit voortkomen, vormen de bouwstenen van vele mediaproducties.

Mediawijs

Mediawijs is het Vlaamse Kenniscentrum Digitale en Mediawijsheid van de Vlaamse overheid en imec vzw. Mediawijs helpt de inwoners van Vlaanderen en Brussel om digitale technologie en media actief, creatief, kritisch en bewust te gebruiken en begrijpen om deel te nemen aan onze maatschappij.

Associate partners

Knack

Voor BENEDMO zal VRT NWS nauw samenwerken met Knack, dat formeel niet tot het consortium toetreedt. Knack is hét nieuwsmagazine bij uitstek in Vlaanderen. Het biedt achtergrondinformatie over de actualiteit in binnen- en buitenland, en focust in het bijzonder op economie, politiek, cultuur, maatschappij en sociale media. Knack Magazine is een uitgave van het mediabedrijf Roularta Media Group. Knack begon in 2012 met een wekelijkse aparte factchecking rubriek. In 2019 tekende het in op het International Fact-Checking Network, en in 2020 volgde een samenwerking met Facebook via zijn third-party factchecking programma.

Pointer

Pointer is het onderzoeksjournalistieke platform van de publieke omroep KRO-NCRV. Elke week wordt er op tv, radio en online gepubliceerd over onze onderzoeken. Bij Pointer richten we ons op wat wij noemen ‘de burger in de knel’: daar waar de burger in de verdrukking raakt in het systeem, gaat Pointer op zoek naar de oorzaken, de verantwoordelijkheden en probeert ook te laten zien wat het perspectief is voor de burger. Daarnaast is het opsporen en debunken van desinformatie een belangrijke taak voor de redactie van Pointer.

Netwerk Mediawijsheid (kennispartner)

Netwerk Mediawijsheid zal als kennispartner betrokken zijn bij de mediawijsheid-activiteit van BENEDMO. Het netwerk zet zich als Nederlandse netwerkorganisatie in voor de missie ‘Iedereen mediawijs’. Dat doen ze met meer dan duizend aangesloten organisaties die zich actief inzetten voor mediawijsheid. Dat zijn onder meer bibliotheken, culturele instellingen, mediacoaches, ontwikkelaars, uitgeverijen, onderzoeksinstituten, ict-bedrijven, mediaproducenten en welzijnsorganisaties.

deCheckers

deCheckers is een Vlaamse non-profitorganisatie die het publieke debat wil voeden met feiten. Zij biedt daarom een platform waarop alle factchecks die aan internationale kwaliteitsvoorwaarden voldoen, samenkomen. Zij werkt daarvoor samen met factcheckredacties van onder meer Knack, Factcheck.Vlaanderen en VRT NWS.

EDMO HUBS

Blijf op de hoogte van onze activiteiten via de nieuwsbrief